«Ανησυχητικά επίκαιρο»: γιατί το Adolescence είναι τόσο δυνατή τηλεόραση που θα μπορούσε να σώσει ζωές»- έγραψε ο Guardian. Στο Forbes ειπώθηκε ότι αποτελεί «Ένα τεχνικό αριστούργημα όλων των εποχών». Το BBC είχε τίτλο «Το δράμα Adolescence του Netflix χαιρετίζεται ως «άψογη» τηλεόραση». Ο κριτικός των Times βάζει τίτλο «Δεν μπόρεσα να ξεκολλήσω από το Adolescence ούτε για ένα δευτερόλεπτο: είναι τέλειο». Η κριτικός των NewYorkTimes έγραψε ότι «Το καλύτερο επεισόδιο της σειράς, και μια από τις πιο συναρπαστικές ώρες τηλεόρασης που έχω δει εδώ και πολύ καιρό, είναι το τρίτο, ένα επεισόδιο με δύο ηθοποιούς, που διαδραματίζεται επτά μήνες μετά τη σύλληψη». «Ενθουσιάστηκα τόσο πολύ από το θρίλερ του Stephen Graham που άρχισα να το ξαναβλέπω μόλις τελείωσε - είναι από τις καλύτερες ερμηνείες που έχω δει ποτέ», είπε ο κριτικός της Mail, ενώ στο Rolling Stone έγραψαν «Το Adolescence είναι συγκλονιστικό, σπαρακτικό και πρέπει να το δείτε». Ναι, η Εφηβεία θα σαρώσει στα επόμενα βραβεία Emmy.
Σε μόνο τέσσερεις μέρες παρακολούθησαν την Εφηβεία 24.3 εκ. θεατές ενώ μέχρι τώρα έχει ένα σκορ 99% στις Rotten Tomatoes,τον αμερικανικό ιστότοπο συγκέντρωσης κριτικών για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Ταυτόχρονα και μαζικά τα μίντια και οι χρήστες των κοινωνικών δικτύων ασχολούνται παθιασμένα με τη σειρά δημιουργώντας ένα κοινωνικό φαινόμενο.
Περί τίνος πρόκειται; «Ο κόσμος μιας οικογένειας καταρρέει όταν ο 13χρονος Τζέιμι Μίλερ συλλαμβάνεται για τη δολοφονία μιας συμμαθήτριάς του: οι κατηγορίες εναντίον του γιου τους αναγκάζουν την οικογένειά του να αντιμετωπίσει τον χειρότερο εφιάλτη κάθε γονέα». Είναι ένα αστυνομικό δράμα με θέμα έναν έφηβο που κατηγορείται για δολοφονία, μια ιδέα που έχουμε ξαναδεί, αλλά η διαφορά εδώ είναι ότι κάθε επεισόδιο γυρίζεται εξ ολοκλήρου με μια λήψη. Έχουμε δηλαδή ολόκληρα επεισόδια- η σειρά αποτελείται από τέσσερα επεισόδια- πενήντα ή εξήντα λεπτών που αποτελούνται από μονοπλάνα. Μια κι έξω. Επί πενήντα ή εξήντα λεπτά το επεισόδιο δεν διακόπτεται πουθενά σε σημείο που ως θεατής αναρωτιέσαι πώς είναι τεχνικά, σκηνοθετικά και υποκριτικά δυνατόν. Μιλάμε για ένα εκπληκτικό επίτευγμα καταρχάς.
Σε μια από τις πολλές συνεντεύξεις του Stephen Graham, που υποδύεται στη σειρά τον πατέρα κι έγραψε το σενάριο μαζί με τον Jack Thorne είπε ότι τα επεισόδια προτού γυριστούν είχαν χορογραφηθεί εξονυχιστικά. Η κάμερα και οι ηθοποιοί ήξεραν επακριβώς τι να κάνουν. Το πρώτο επεισόδιο πήγε καλά στη δεύτερη λήψη. Το δεύτερο χρειάστηκε 13 προσπάθειες. Το τρίτο πήρε 11 γυρίσματα και το τέταρτο χρειάστηκε να γυριστεί 16 φορές. Οι ηθοποιοί μπορούσαν να αυτοσχεδιάζουν όταν ξεχνούσαν τα λόγια τους ή είχαν αυθόρμητες αντιδράσεις στο μεταξύ τους διάλογο.
Το τεχνικό μέρος της σειράς είναι αριστουργηματικό. Η ηθοποιία των πρωταγωνιστών εξαίσια- πιστεύεις ότι βλέπεις ντοκιμαντέρ με αληθινούς ανθρώπους που αντιμετωπίζουν μια τρομακτική πραγματικότητα. Ο πρωταγωνιστής Owen Cooper που υποδύεται τον δεκατριάχρονο Jamie Miller, δεκατεσσάρων την εποχή των γυρισμάτων σε αυτή την πρώτη του εμφάνιση ως ηθοποιού είναι μια αποκάλυψη. Στο τρίτο επεισόδιο, που σημειωτέον γυρίστηκε πρώτο, ένα επεισόδιο τεράστιας έντασης και δυσκολίας βασίζεται πάνω του - αυτός και η ψυχολόγος : η ερμηνεία του Cooper, ένας μαγικός συνδυασμός Ρόμπερτ Ντε Νίρο και Μέριλ Στριπ, είναι συναρπαστική.
Σε μια εποχή που οι σειρές έχουν όλο και περισσότερους φόνους, όλο και πιο ρεαλιστικούς, που οι κατηγορούμενοι φτάνουν στα δικαστήρια και οι ένορκοι καλούνται να ανακαλύψουν την αθωότητα ή την ενοχή τους μέσα από δικαστικούς δαίδαλους και ανατροπές η Εφηβεία έχει μια αναζωογονητική φρεσκάδα- ούτε ανακρίσεις, ούτε δικαστικά δράματα, ούτε έρευνες, ούτε καν κίνητρα ή γιατί. Η οικογένεια βρίσκεται στο κέντρο της σειράς- το οικογενειακό σοκ και τραύμα είναι που ενδιαφέρουν. Ο Γκράχαμ είπε ότι εμπνεύστηκε τη σειρά από ειδήσεις που αφορούσαν αγόρια στη εφηβεία που είχαν δολοφονήσει κορίτσια στην εφηβεία. Ειδικότερα απο την υπόθεση του Hassan Sentamu που τον Σεπτέμβριο του 2023, 17 ετών τότε που μαχαίρωσε με ένα κουζινομάχαιρο την 15χρονη Elianne Andam έξω από ένα εμπορικό κέντρο στο νότιο Λονδίνο για ένα αρκουδάκι και καταδικάστηκε με 23 χρόνια φυλακή για τη δολοφονία της (https://shorturl.at/Eee6Y )
Η σειρά βάζει τους θεατές να πιάσουν με βρεγμένα χέρια ένα γυμνό ηλεκτρικό καλώδιο. Οι ενήλικες θεατές έρχονται αντιμέτωποι με τους πιο σκοτεινούς τους φόβους. Τι κάνουν τα παιδιά με τα κινητά τους; Τι κάνουν οι έφηβοι όταν κλείνονται στο δωμάτιό τους βολτάροντας στο διαδίκτυο; Τι είναι οι incels (1) ; Τι σημαίνουν αυτά τα παράξενα emoticons που ανταλλάσσουν μεταξύ τους οι έφηβοι και μπορούν να προκαλέσουν τέτοιες βίαιες αντιδράσεις; Τι είναι η manosphere (2); Ποιος είναι ο Andrew Tate (3) που διαφθείρει τα παιδιά μας; Ο απειλητικός Ξένος δεν είναι έξω αλλά μέσα στο σπίτι.
Η σειρά φέρνει στην επιφάνεια την «τοξική αρρενωπότητα» που αποτελεί πια την άμεση απάντηση στο γιατί ένας χαρακτήρας σε μια ταινία, σε ένα βιβλίο ή σε ένα τηλεοπτικό δράμα όπως η Εφηβεία εμφανίζεται ανεξήγητα δυστυχισμένος, επιθετικός, ή κατεστραμμένος. Ο λευκός άντρας/αγόρι είναι ένας διαταραγμένος άνθρωπος που χρήζει επαγγελματικής βοήθειας.
Πριν από μερικά χρόνια, η APA (Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρία) κυκλοφόρησε κατευθυντήριες γραμμές για τη ψυχοθεραπεία με άνδρες και αγόρια ( https://shorturl.at/sOsKm ) ώστε να αντιμετωπιστεί ο «τοξικός ανδρισμός» που «περιέχει την καταπίεση των συναισθημάτων και την απόκρυψη της δυσφορίας, την απροθυμία να αναζητήσεις βοήθεια και την τάση να αναλάβεις ρίσκα με κίνδυνο να βλάψεις τον εαυτό σου». Πού ακριβώς βρίσκεται το ειδικά «ανδρικό» σε αυτά τα χαρακτηριστικά; Ο Slavoj Zizek, ο μαρξιστής φιλόσοφος σε άρθρο του στον Independent έγραψε: «Γνωρίζω πολλές γυναίκες -στην πραγματικότητα, περισσότερες γυναίκες από άνδρες- οι οποίες, σε δύσκολες καταστάσεις, δεν υπέκυψαν στην πίεση του περιβάλλοντός τους και, αντίθετα, άρχισαν να ενεργούν με αυτόν ακριβώς τον τρόπο». (https://shorturl.at/wa8YH ) Και αναφέρει παραδείγματα γυναικών με «τοξικό ανδρισμό» από την Αντιγόνη του Σοφοκλή μέχρι τις πρωταγωνίστριες στις τηλεοπτικές σειρές Homeland στο οποίο η Claire Danes υποδύεται την Carrie Mathison, ως στέλεχος της CIA και The Killing που διαδραματίζεται στην Κοπεγχάγη και έχει στο κέντρο της την ντετέκτιβ Sarah Lund (Sofie Gråbøl).
Η σειρά έχει φτιαχτεί με τέτοιο τρόπο που να κάνει τους γονείς να νιώθουν άβολα, ότι κάτι δεν κάνουν σωστά, ότι τα παιδιά τους είναι ανεξέλεγκτα. Ποιοι γονείς; Οι γονείς της μεσαίας τάξης αγωνιούν να προσφέρουν τα πάντα στα παιδιά τους, να τα προστατεύσουν σε μια φούσκα που δεν τα αγγίζει τίποτα από τον εξωτερικό κόσμο. «Οι βλέψεις τους στην εύκολη ζωή», διαπιστώνει ο Μαρκ Φίσερ στο βιβλίο του Καπιταλιστικός Ρεαλισμός», «τους οδηγούν στο να συναινούν στις απαιτήσεις των παιδιών τους, οι οποίες γίνονται ολοένα και πιο τυραννικές». Οι γονείς νιώθουν υποχρεωμένοι να αγοράσουν το τελευταίο κινητό στο παιδί τους αλλά έχουν ενοχές και τύψεις επιτρέποντάς του να περιδιαβαίνει στον κυβερνοχώρο των incels, του Άντριου Τέιτ και των κακών εταιριών τεχνολογίας που δεν προστατεύουν τα παιδιά τους.
Η συζήτηση για να την απαγόρευση των κινητών στα παιδιά κάτω των 16 χρονών ξεκίνησε. Ο Jack Thorne ο άλλος σεναριογράφους της Εφηβείας ζήτησε την περασμένη εβδομάδα να απαγορευτούν τα smartphones για τα παιδιά κάτω των 16 ετών. Η συζήτηση έφτασε στην Βουλή με τον πρωθυπουργό Keir Starmer να λέει ότι τα προβλήματα που εντοπίζονται στην Εφηβεία «χρειάζεται να αντιμετωπιστούν». ( https://shorturl.at/X8GsI ) Η Αυστραλία έγινε η πρώτη χώρα που απαγόρευσε τα social media στους νέους κάτω των 16 (https://shorturl.at/3uskM). Τα κινητά όμως δεν δημιούργησαν αυτόν τον κόσμο – τον καθρεφτίζουν.
Στο τελευταίο επεισόδιο της Εφηβείας οι γονείς του Jamie αγωνιούν για το πού έκαναν λάθος. Θυμούνται πώς σταμάτησε να ζωγραφίζει αφού του έδωσαν έναν υπολογιστή, αλλά ήταν «ασφαλής στο δωμάτιό του». Τίποτα για το κινητό στην τσέπη του. Παρακολουθούμε τα τρία μέλη της οικογένειας στο φορτηγάκι του πατέρα- η κόρη που κάθεται ανάμεσα στους γονείς της χαζεύει στο κινητό της. Δεν μάθανε τίποτα. «Δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε τους εαυτούς μας», καταλήγουν.
Παραπομπές
1. Ο όρος «incel» είναι σύντμηση του «involuntary celibates» (ακούσια άγαμοι). Περιγράφει άνδρες, που αισθάνονται ότι απορρίπτονται σε ρομαντικές ή σεξουαλικές σχέσεις παρά τις επιθυμίες τους. Σε αυτές τις κοινότητες, εμφανίζονται ρητορικές μίσους στις γυναίκες, και έχουν υπάρξει περιστατικά βίας που συνδέονται με αυτές τις ιδέες.
2. Η «manosphere» αναφέρεται σε ένα σύνολο διαδικτυακών κοινοτήτων και ιστοσελίδων που επικεντρώνονται στα ζητήματα της ανδρικής ταυτότητας, των δικαιωμάτων των ανδρών και της αντίδρασης στις σύγχρονες κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές, ιδιαίτερα όσον αφορά τον φεμινισμό.
3. Ο Andrew Tate είναι Βρετανό-Αμερικανός πρώην kickboxer, επιχειρηματίας και influencer. Μιλάει για τις γυναίκες σαν να είναι ζώα- «Δεν μπορείς να είσαι υπεύθυνος για έναν σκύλο αν δεν σε υπακούει... ή για μια γυναίκα που δεν σε υπακούει». Είναι διεστραμμένα μισογύνης, διασπείρει θεωρίες συνομωσιών, κατηγορείται για βιασμούς και εμπόριο γυναικών. Συνελήφθη στη Ρουμανία μαζί με τον αδελφό του, Tristan Tate, με κατηγορίες για εμπορία ανθρώπων και οργανωμένο έγκλημα. (https://shorturl.at/Klvvr)
ΟΝΤΩΣ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟ!