Η αναπάντεχη επιστροφή του Χριστιανισμού στην Δύση

(Οι νέοι άντρες ανακαλύπτουν την θρησκεία)

Η Παναγία των Παρισίων που οικοδομήθηκε από τις στάχτες της και εγκαινιάστηκε μεγαλοπρεπώς στις 7 Δεκεμβρίου ίσως είναι το σύμβολο της θρησκευτικής αναγέννησης της Δύσης. Κάτι συμβαίνει. Κάτι συμβαίνει και με την ιστορική απόφαση του Πατριάρχη Βαρθολομαίου να προτείνει την καθιέρωση κοινού εορτασμού του Πάσχα μεταξύ Ορθοδόξων και Καθολικών. Οι νέοι άντρες ανακαλύπτουν τον Χριστιανισμό. Ναι, κάτι σημαντικό συμβαίνει.

Μικρός πήγαινα στο Κατηχητικό τα Σάββατα, μετά ήμουν παπαδάκι την Μεγάλη Εβδομάδα, ύστερα έγινα Λυκόπουλο και στην εφηβεία μου υπήρξα Κνίτης για λίγο- ω!. Ούτε η μαμά ούτε ο μπαμπάς ήταν ιδιαίτερα θρησκευόμενοι, αλλά πίστευαν. Η οικογένεια από την πλευρά της μαμάς ήταν αριστεροί από την πλευρά του μπαμπά Δεξιοί με συμπάθεια στον βασιλιά. Στη μέση εγώ ως εκκρεμές σήμερα χαρακτηρίζω τον εαυτό μου φιλελεύθερο αριστερό. Η αναζήτησή μου πνευματικής ή κοινωνικο-ιδεολογικής στέγης είχε και έχει στο κουκούτσι της την επιθυμία να ανήκω και να πιστέψω. Να ανήκω κάπου που όλοι κοιτάμε μέσες άκρες στην ίδια κατεύθυνση. Θέλω να νιώθω τη ζεστασιά μιας ομάδας, ορατής ή αόρατης, έχω ανάγκη τη θερμότητα των ανθρώπων που πιστεύουν σε κάτι μεγαλύτερο από το μπόι τους.

«Τ’ είναι θεός; τί μη θεός; και τί τ’ ανάμεσό τους;» αναρωτιέται ο Γιώργος Σεφέρης. Δεν ξέρω. Πρέπει άραγε να ξέρω; Ποτέ δεν τα πήγαινα καλά με τις βεβαιότητες- ή μάλλον υπέκυπτα σε κάποιες για λίγο και μετά ξεθώριαζαν ώσπου τώρα μεγάλος όχι μόνο δεν έχω βεβαιότητες αλλά ξεμαθαίνω με ταχύτητες φωτός. Ξέρω όμως ότι μου αρέσει να μπαίνω σε άδειες εκκλησίες, να ανάβω ένα κερί, να απορροφιέμαι στις εικόνες των αγίων, να προσεύχομαι. Η ψυχή μου ημερώνει.

Τα τελευταία χρόνια και κυρίως από τα χρόνια που ο πλανήτης κατέβασε το διακόπτη εξ αιτίας του covid κάτι φαίνεται να αλλάζει στη θρησκευτικότητα της Δύσης. Η ανασφάλεια, η ένταση της αστάθειας, η παρακμή σε όλα τα επίπεδα, ο παραλυτικός φόβος, η επίθεση της woke ιδεολογίας στα θεμέλια του Ευρωπαϊκού πολιτισμού, η αγωνία για το αύριο, η κραυγαλέα περιφρόνηση των πολιτικών στις ανάγκες των πολιτών δημιουργούν την επιθυμία και την ανάγκη για κάτι σταθερό που υπόσχεται ένα καλύτερο κόσμο.

Η θρησκευτική πίστη βρισκόταν σε παρακμή στη Δύση. Η καθολική Πολωνία πχ, ένα από τα τελευταία προπύργια της Ευρώπης, με έντονη θρησκευτικότητα βρίσκεται σε φάση αποχριστιανοποίησης. Το ίδιο και η Ιρλανδία, το Κεμπέκ και η Ιταλία. Η Αμερικανική προτεσταντική εκκλησία πνέει τα λοίσθια, το ίδιο και η Αγγλικανική εκκλησία στην Μεγάλη Βρετανία. Κι όμως. Οι New York Times ανέφεραν τον περασμένο Σεπτέμβριο ότι περισσότεροι άντρες από ό,τι οι γυναίκες στις ΗΠΑ της γενιάς Z (στην οποία ανήκουν όσοι γεννήθηκαν από 1995-2012) πηγαίνουν πλέον στην εκκλησία.

Για τρίτη συνεχή χρονιά, ο εκκλησιασμός στην Αγγλία αυξάνεται. Σε όλη τη Δύση φαίνεται να υπάρχει αύξηση της χριστιανικής πίστης. «Για πρώτη φορά στη σύγχρονη αμερικανική ιστορία, οι νέοι άνδρες είναι πλέον περισσότερο θρησκευόμενοι από τις συνομήλικές τους γυναίκες. Παρακολουθούν συχνότερα τις λειτουργίες και είναι πιθανό να αυτοπροσδιορίζονται ως θρησκευόμενοι». https://shorturl.at/1UWRe

Το ίδιο φαινόμενο επαναλαμβάνεται και στην Αυστραλία όπου το 39% των ανδρών της γενιάς Z δηλώνουν πλέον χριστιανοί έναντι του 28% των γυναικών. Αυτή η δημογραφική ανατροπή δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ στο παρελθόν, όπως και τα πρόσφατα ευρήματα στη Φινλανδία που δείχνουν υπερδιπλασιασμό των νέων ανδρών στις εκκλησίες μεταξύ 2011-2019. http://surl.li/sytjoc

Η Γαλλία ζει μια θρησκευτική αναγέννηση. Οι βαπτίσεις αυξήθηκαν κατά 30% μεταξύ 2023 και 2024. Οι βαπτίσεις εφήβων διπλασιάστηκαν από 2.861 σε 5.025 την ίδια περίοδο. Το Πάσχα του 2024 υπήρξε ένα θρησκευτικό ορόσημο για τη χώρα. Πάνω από 12.000 άτομα βαπτίστηκαν σημειώνοντας νέο ρεκόρ. Οι ενήλικες από 18 έως 25 ετών αντιπροσωπεύουν σημαντικό μέρος αυτής της κίνησης. Η τάση φαίνεται ότι θα συνεχιστεί και το 25. https://shorturl.at/7Vozl «Το ένα τέταρτο των νέων προσήλυτων προέρχεται από μη θρησκευτικό υπόβαθρο. Είναι ενδιαφέρον ότι το 5% έχει μουσουλμανική καταγωγή, γεγονός που υποδηλώνει μια ευρύτερη μετατόπιση στα θρησκευτικά δημογραφικά χαρακτηριστικά».

Ταυτόχρονα παρατηρείται και μια εντυπωσιακή ανάπτυξη της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ιδίως στις ΗΠΑ. Οι πιστοί μέχρι τώρα αποτελούνταν από Έλληνες ομογενείς ωστόσο μια πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Ορθόδοξων Σπουδών έδειξε αύξηση 62% στις βαπτίσεις μεταξύ 2021-2023 σε σύγκριση με τα τρία προηγούμενα χρόνια. Σύμφωνα επίσης με την Deutsche Welle, η Γερμανία έχει περίπου 4 εκατομμύρια ορθόδοξους χριστιανούς, σε σύγκριση με το μόλις 1,5 εκατομμύριο πριν από μια δεκαετία. http://surl.li/pcfjys

Κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες παρουσιάζουν παρόμοια σημάδια θρησκευτικής αναζωπύρωσης. Η Ουγγαρία φιλοξένησε μια μαζική ευαγγελική συγκέντρωση, προσελκύοντας 15.000 συμμετέχοντες. Το ίδιο και στην Ιταλία σε στάδιο με 11.000 χριστιανούς πιστούς. https://shorturl.at/bLmAk

Οι Κάτω Χώρες δίνουν επίσης εντυπωσιακά μεγέθη. Το συνέδριο "Opwekking" της Πεντηκοστής παρακολούθησαν ζωντανά 63.000, ενώ 700.000 συμμετείχαν διαδικτυακά. https://tinyurl.com/7d8xrd86. Η «Πορεία για τον Ιησού» στη Γαλλία συγκέντρωσε 25.000 συμμετέχοντες στον Πύργο του Άιφελ.

Οι Έλληνες σύμφωνα με τελευταία έρευνα της Metron Analysis για το Βήμα της Κυριακής δηλώνουν κατά 66% ότι πιστεύουν στο Θεό, αλλά μόνο το 15% εκκλησιάζεται τακτικά. https://shorturl.at/k9ggi

Οι εξελίξεις αυτές υποδηλώνουν ένα πολύπλοκο θρησκευτικό τοπίο στην Ευρώπη. Οι νέοι ενήλικες οδηγούν αυτή την αλλαγή. Οι δημόσιες επιδείξεις πίστης αμφισβητούν την αντίληψη περί ανυπαρξίας και ασημαντότητας του χριστιανισμού στη σύγχρονη Ευρώπη.

Οι τέσσερεις Σταυροφόροι του Αθεϊσμού στη Δύση- ο Ρίτσαρντ Ντόκινς, ίσως ο πιο γνωστός άθεος της Δύσης στο βιβλίο του «Η περί Θεού αυταπάτη» καταλήγει ότι η ύπαρξη του Θεού είναι απολύτως απίθανη, ο Σαμ Χάρις, (Αμερικανός φιλόσοφος και κριτικός της θρησκείας), ο Κρίστοφερ Χίτσενς, (Αγγλοαμερικανός αρθρογράφος που στο βιβλίο του Ο Θεός δεν Είναι Μεγάλος πραγματεύεται την ανυπαρξία του Θεού) και ο Ντάνιελ Ντινετ, (Αμερικανός φιλόσοφος, και γνωσιακός επιστήμονας), υποστήριξαν ότι η επιστήμη και η λογική ήταν τα δύο εργαλεία που θα απελευθέρωναν τον κόσμο από τη θρησκεία. Αντιθέτως. Οι μεταχριστιανικές κοινωνίες μάς έχουν ρίξει σε μια δίνη σύγχυσης, αρρώστιας, πολιτιστικών πολέμων και με διαρκώς αυξανόμενα ποσοστά κατάθλιψης και απογοήτευσης στους νέους σε σημείο που μιλάμε για κρίση.

«Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν το γεγονός ότι έχει ξεπηδήσει ένα κίνημα Νέων Θεϊστών και Influencers όπως ο Τζο Ρόγκαν και ο Ντάγκλας Μάρεϊ που μιλούν όλο και περισσότερο για την αξία της χριστιανικής πίστης και για τους κινδύνους της απόρριψής της. Η πρώην άθεη Ayaan Hirsi Ali, πολιτικός και ακτιβίστρια εξυμνεί πλέον τις αρετές της ιουδαιοχριστιανικής μας κληρονομιάς, αφού πείστηκε ότι ο κοσμικός ανθρωπισμός δεν μπορεί να σώσει τη Δύση». https://shorturl.at/NcZvQ

Το νέο κύμα πιστών μπορεί να επηρεάσει δυναμικά και να ανανεώσει τον Χριστιανισμό στη Δύση. «Το διακύβευμα» έχει γράψει ο μαρξιστής, κριτικός και θεωρητικός της λογοτεχνίας Τέρι Ηγκλετον γράφοντας για τον Χριστιανισμό, «εν προκειμένω δεν είναι κάποιο συνετά αναμορφωτικό πρόγραμμα, τύπου έγχυσης καινούργιου κρασιού σε παλιά μπουκάλια, αλλά μια πρωτοποριακή αποκάλυψη του απολύτως νέου- ενός καθεστώτος τόσο επαναστατικού που υπερβαίνει κάθε εικόνα και λόγο, μιας ηγεμονίας της δικαιοσύνης και της αδελφοσύνης, που κατά τους περί τα Ευαγγέλια γράφοντες εντυπωσιάζει ακόμα και σήμερα μέσα σε αυτόν τον χρεωκοπημένο, ξεπερασμένο, ναυαγισμένο κόσμο».

Στις ναρκισσιστικές κοινωνίες ο Χριστιανισμός ως κινητήρια δύναμη της Ιστορίας μπορεί να βελτιώσει άμεσα και την ποιότητα της Δημοκρατίας. Ο αρθρογράφος των New York Times, David French, θρησκευόμενος Ευαγγελιστής, μιλώντας για το ρόλο του Χριστιανισμού με τον Jonathan Rauch, συνεργάτη της αριστερόστροφης δεξαμενής σκέψης Brookings επ’ ευκαιρία του βιβλίου του Cross Purposes: Christianity’s Broken Bargain With Democracy λέει κάποια στιγμή στο συνομιλητή του: «Δεν πιστεύετε στον Θεό, αλλά στο βιβλίο σας υποστηρίζετε ότι χρειαζόμαστε καλύτερο χριστιανισμό. Η λύση στην κρίση της αμερικανικής Δημοκρατίας ή στα προβλήματα της αμερικανικής Δημοκρατίας δεν είναι η αθεΐα». Ο άθεος συγγραφέας απαντάει: «Για να μπει η χώρα μας σε καλύτερη τροχιά δεν χρειαζόμαστε ένα πιο κοσμικό ή περισσότερο φιλελεύθερο χριστιανισμό αλλά ένα χριστιανισμό που να είναι ο εαυτός του, που να είναι γνήσια χριστιανικός». https://shorturl.at/lHoeq

Η είσοδος των νέων αναζωογονεί τον Χριστιανισμό. Οι επίσημες εκκλησίες έχουν τη δυνατότητα να δώσουν διέξοδο στην ένθεη δίψα τους. Η πίστη έχει ανάγκη από πνευματικότητα, αγάπη, «αφθονία ζωής» και μαχόμενη θεολογία. Ο καταστροφικός υλισμός που μας έχει αφυδατώσει ψυχικά χρειάζεται αντίβαρο. Ο Χριστιανισμός βρίσκεται στο σημείο εκείνο που είτε θα απλωθεί είτε θα περιθωριοποιηθεί οριστικά.

(Η εικόνα είναι της Cara Howe για τους New York Times)