Πάντα αναρωτιόμουνα γιατί οι ευχές για το νέο χρόνο είναι τόσο άσεμνα κοινότοπες και τόσο προκλητικά ανόητες. Και κυρίως ελλειπτικές. Ευχόμαστε στρουμπουλή υγεία, ευτυχισμένους έρωτες, πολλά χρήματα και μια επιτυχία-ουρανοξύστη. Α ναι. Και αμνησία για όλες τις δύσκολες στιγμές που ζήσαμε.
Αποφεύγουμε να μιλήσουμε για τις σκοτεινές όψεις της ζωής, για τις λακκούβες που πέσαμε, τις ατυχίες, τα εμπόδια, τα δάκρυα, την απελπισία, τον θάνατο. Ευχόμαστε έναν «υπέροχο καινούργιο χρόνο» υπονοώντας ένα χρόνο με τεχνητό Αλτσχάιμερ, βουτηγμένοι σε ένα χυλό ευτυχίας που η ζωή θα μοιάζει με επιτυχημένη λοβοτομή. Που θα αισθανόμαστε συνεχώς καλά με τον εαυτό μας, λες και όλος ο ΕλληνοΔυτικός πολιτισμός δεν είναι αποτέλεσμα δυσφορίας για τον εαυτό μας και προσπάθειας να μιλήσουμε και θα θεραπεύσουμε τα τραύματά μας. Είμαστε ο μοναδικός πολιτισμός στον πλανήτη που η ζωή δεν είναι κορόνα γράμματα ανάμεσα στην πλήξη και τη φρίκη. Το ξεχνάμε και κάνουμε σοβαρό λάθος.
Τι εννοούμε όμως όταν λέμε ότι ήταν μια «κακή χρονιά»; Εννοούμε ότι ήταν η χρονιά που πονέσαμε από ένα χωρισμό, που βρεθήκαμε μετέωροι στα επαγγελματικά, που χάσαμε κάποιον άνθρωπο που αγαπούσαμε, που η ευτυχία στάθηκε τσιγκούνικη, που απογοητευτήκαμε, που διαψευστήκαμε, που θεωρήσαμε ότι η Δαμόκλειος σπάθη απειλούσε κάθε στιγμή να πέσει στο κεφάλι μας, που το σώμα μας μάς πρόδωσε, που η ευτυχία κάποιων έκανε να φαίνεται η δική μας ζωή γκρίζα, που η αποτυχία ήταν πιο αλμυρή κι από αλάτι, που η καθημερινότητα έμοιαζε δυσβάστακτη, Που το παιδί μέσα μας ένιωσε εγκαταλειμμένο, φοβισμένο, ορφανό. Που η μοναξιά θόλωνε σαν ομίχλη οτιδήποτε γύρω μας. Που ο κόσμος ήταν παπούτσι με ένα χαλίκι που σε εμπόδιζε να προχωρήσεις. Κι όμως αυτές οι χρονιές είναι που σε κάνουν να αναρωτιέσαι για το νόημα της ζωής σου, που σου σπάνε τη ραχοκοκαλιά της αλαζονείας, που ό,τι καλύτερο έχεις είναι η αδυναμία σου, που ο εγωισμός βυθίζεται σε μία κινούμενη άμμο και που τελικά αποτελούν τις πιο σημαντικές εποχές της ζωής μας. Μόνο όταν αισθανθείς Τίποτα μισανοίγει η πόρτα για να μεταμορφωθείς σε Κάτι. Μόνο αντιμέτωπος με την αλλαγή, που πολλές φορές σού επιβάλλεται άτσαλα, μπορείς να κερδίσεις την αθανασία σου. Και τι σημαίνει αθανασία; Ότι κάθε φορά που πέφτεις μπορείς να σηκωθείς κάνοντας μια καινούργια αρχή.
Ναι, ζούμε σε μία τραυματική κοινωνική πραγματικότητα που δυσχεραίνει το συναίσθημα, δημιουργεί ανασφάλεια, κρύβει το φως, εντείνει την έλλειψη και παίζει τυφλόμυγα με τις επιθυμίες μας. Παρένθεση: δεν γράφω την ελεγεία της πτώσης, ή της μιζέριας. Δεν μαγεύομαι καθόλου από το λίγο και την ένδεια. Δεν υπονοώ καν ότι η Αποκάλυψη που ζούμε είναι ιερή. Στα Μεσάνυχτα της Ιστορίας μιλάω για τον πυρήνα μας που τρώθηκε από τις αρρώστιες, την ανημποριά, την αβεβαιότητα, το φόβο, τη διάλυση και χρειάζεται να ξαναγίνει ανθρώπινος.
Μόνο εξυμνώντας τον πυρετό σου μπορείς να βρεις τον εαυτό σου και να ζήσεις τη μοναδικότητά σου. Οπότε οι ευχές για την καινούργια χρονιά χρειάζεται να αναδιατυπωθούν κάπως έτσι: «Σου εύχομαι γι’ αυτή τη χρονιά τόσα καλά όσα θα ευχόμουνα και για τον εαυτό μου και είθε να αντιμετωπίσεις (και να αντέξεις) τον πόνο που θα σου δώσει την ευκαιρία να φύγεις από αυτή τη ζωή λιγότερο ανόητος από ό,τι ήρθες».
*Φωτογραφία: Children by Alfred Eisenstaedt, Paris, 1963
Σε λίγες μέρες βουβοί κι αμήχανοι δεν θα ξέρουμε τι να ευχηθούμε…
Ένα καλή χρόνια έτσι από συνήθεια…